موی چرب چیست و چه خصوصیاتی دارد؟
اگر موهایتان همیشه چرب به نظر میرسد ممکن است تولید چربی در کف سر شما بیش از حد عادی باشد. موهای همه افراد به طور طبیعی مقداری چربی تولید میکند تا تغذیهرسانی به فولیکولهای مو به خوبی صورت گیرد و به حفظ سلامت کف سر کمک شود. اما تولید بیش از حد چربی در مو میتواند منجر به درماتیت سبورئیک شود؛ وضعیتی که باعث ایجاد لکه های قرمز و پوسته پوسته شدن کف سر شده و اغلب با شوره همراه است.
مشخصه موی چرب این است که تیره، کدر، بدون درخشش و خیس به نظر میرسد. برای اینکه بدانید موهای شما چرب است یا نه، مقداری از موهای خود را به دستمال کاغذی بمالید. اگر آثاری از چربی مشاهده شد، به این معناست که چربی موی شما بیش از حد عادی است.عدم درمان چربی مو میتواند منجر به کاهش اعتماد به نفس در افراد شود. اگر موهای چرب دارید از مبارزه با آنها ناامید نباشید. در اینجا ما راهکارهای درمان چربی مو را به شما آموزش خواهیم داد.
علت چرب شدن پوست سر :
علت چرب شدن موی سر، خود مو نیست. موهای شما نمیتوانند چربی بسازند. در واقع این چربی که سبوم نام دارد، از غدد چربی روی پوست سر شما تولید میشود. پوست شما پوشیده از منافذ ریزی است که فولیکول مو نیز نامیده میشوند. فولیکولها ریشه مو را در داخل این منافذ احاطه کرده است.
بیشتر این فولیکولهای مو حاوی غددی هستند، که سبوم تولید میکنند. البته که این غدد چربی پوست و مو را سالم و مرطوب نگه میدارند. به علاوه این غدد از عفونت پوست سر پیشگیری میکنند. اما گاهی اوقات، این غدد چربی بیش از حد تولید کرده و باعث چرب شدن پوست و مو میشوند. تولید بیش از اندازه چربی توسط فولیکولهای مو خود میتواند علتهای مختلفی داشته باشد:
شامپو خشک کینگ یس
شامپو خشک کینگ یس :
- از بین بردن چربی اضافی مو
- بدون نیاز به شستشو
- حالت دهنده مو
- تمیز و شاداب کننده مو
- احیا کننده مو
- دارای اثر طولانی مدت
- شادابی و سر زندگی موها
- مناسب خانم ها و آقایان
- مناسب انواع مو
- بدون چسبندگی موها
تغییر هورمونها :
غدد چربی شما توسط هورمونها کنترل میشوند. پس زمانی که این هورمونها تغییر کنند، غدد شما ممکن است چربی بیشتری تولید کنند. این امر به ویژه برای افرادی که در دوران بلوغ هستند یا برای افرادی که از داروهای هورمونی مانند داروی کنترل بارداری استفاده میکنند، بسیار اتفاق میافتد.
در واقع آندروژنها گروهی از هورمونهای جنسی هستند که تولید سبوم بدن را فعال میکنند. به همین دلیل، سبوم اضافی معمولاً در دوران بلوغ و تخمکگذاری که همزمان با فعالیت بالای آندروژن است، تولید میشود.
داروهای خاص :
بعضی از داروها غدد تولیدکننده چربی پوست سر را بیش از حد تحریک میکنند. برای مثال داروهای ضد بارداری خوراکی غنی از پروژستینهای آندروژنی هستند، که گیرندههای آندروژن را در بدن شما تحریک کرده و تولید چربی را افزایش میدهد.
شستشوی بیش از حد :
بعضی از آدمها با غدههایی به دنیا میآیند، که چربی بیش از اندازه تولید میکنند. در عوض بعضی از افراد با غدههایی به دنیا میآیند که چربی خیلی کمی تولید کرده و به این ترتیب پوست و موی خشکی دارند.
شرایط آب و هوایی :
آب و هوا میتواند ظاهر موها و احساسی که نسبت به آن دارید را تحت تاثیر قرار دهد. در محیطهای مرطوب، رطوبت کمتری از پوست شما تبخیر میشود. همین موضوع میتواند منجر به احساس سنگینی و چربی موهای شما شود.
سطح بالای استرس :
کورتیزول یا همان هورمون استرس که در رگهای شما جاری میشود، موها و پوست سر چرب میشوند. تحقیقات نشان میدهد که استرس روانی بدن شما را وادار میکند تا هورمون پرولاکتین ترشح کند. این ترشحات به غدد چربی سیگنال میدهد، تا چربی تولید کند. شرایطی مانند سن بلوغ، استرس و شرایط بحرانی میتواند بر سطح هورمونهای شما اثر گذاشته و این شرایط را ایجاد کند.
آیا موی چرب اختلال محسوب میشود؟
موی چرب به خودی خود یک اختلال نیست. افرادی که پوست سرشان چرب است میتوانند موهای سالم و یا حتی موهای خشک و شکننده داشته باشند. موهای شما برای سالم بودن به چربی نیاز دارند، اما چربی بیش از حد میتواند منجر به تجمع روی مو و پوست سر شود.
پوست چرب همچنین ممکن است در ایجاد بیماریهایی مانند درماتیت سبورئیک نقش داشته باشد. درماتیت سبورئیک عارضهای است که در آن پوست شما ملتهب و تحریکپذیر میشود. شوره سر نیز نوعی درماتیت سبورئیک است. به علاوه پوست سر چرب میتواند باعث شوره سر شود. این نوع شوره سر ناشی از مخمری مانند قارچ مالاسزیا شود. این قارچ از چربی روی پوست سر شما تغذیه میکند.
آیا علت چربی موی سر با چربی کف سر متفاوت است؟
باید گفت که بله علت چربی موی سر و چربی کف سر با یکدیگر متفاوت هستند، هرچند که این دو عامل به هم مرتبطاند.
چربی کف سر عمدتاً ناشی از فعالیت غدد سباسه (چربی) است که در فولیکولهای مو قرار دارند و وظیفهی تولید سبوم (چربی طبیعی پوست) را بر عهده دارند. میزان ترشح این غدد تحتتأثیر عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، هورمونها (بهویژه آندروژنها مانند تستوسترون و دیهیدروتستوسترون)، رژیم غذایی، استفاده از محصولات نامناسب و… قرار دارد. چربی کف سر به طور طبیعی برای حفظ سلامت پوست و مو ضروری است، اما در برخی افراد، افزایش بیش از حد آن باعث ایجاد مشکلاتی نظیر چربی مفرط، خارش، التهاب و حتی شورههای چرب میشود.
از سوی دیگر، چربی موی سر بیشتر به دلیل انتقال سبوم از کف سر به ساقهی مو اتفاق میافتد. نوع و بافت مو نقش مهمی در این فرآیند دارد؛ برای مثال، در موهای صاف و نازک، چربی بهسرعت و یکنواخت در طول ساقهی مو توزیع میشود، درحالیکه در موهای مجعد و ضخیم، به دلیل ساختار مارپیچی، این انتقال کندتر است و ممکن است ریشههای مو چرب باشند؛ اما ساقه و انتهای آن خشک بمانند.
بنابراین، اگرچه چربی کف سر و موی سر ارتباط مستقیمی با هم دارند، اما عوامل کنترلکنندة آنها تا حدی متفاوتاند. برای مدیریت بهتر چربی مو، لازم است که به انتخاب شامپوی مناسب، دفعات شستشو، تنظیم رژیم غذایی، کنترل استرس و رعایت بهداشت پوست سر توجه ویژهای شود.
آیا چربی موی سر باعث ریزش مو میشود؟
چربی موی سر میتواند یکی از عوامل مؤثر در ریزش مو باشد، اما به طور مستقیم باعث آن نمیشود. چربی بیش از حد در کف سر و مو میتواند محیطی نامناسب برای رشد موها ایجاد کند که به مرور زمان منجر به ضعیفشدن فولیکولها و ریزش مو میشود.
در این فرآیند، چندین مکانیسم مختلف میتوانند نقش داشته باشند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
انسداد فولیکولهای مو: غدد سباسه فعال چربی زیادی تولید میکنند که همراه با سلولهای مرده و آلودگیها، فولیکولها را مسدود میکند.
تجمع باکتریها و قارچها: چربی زیاد محیطی مناسب برای رشد باکتریها و قارچها مانند مالاسزیا فراهم میکند. این میکروارگانیسمها میتوانند موجب التهاب و مشکلاتی مانند درماتیت سبورئیک شوند که با خارش، التهاب و ریزش مو همراه است.
افزایش تولید هورمون DHT: هورمون دیهیدروتستوسترون (DHT) که عامل اصلی ریزش مو با الگوی آندروژنی است، در پوست سر چرب میتواند بیشتر فعال شود. DHT موجب کوچک شدن فولیکولها و کوتاه شدن چرخه رشد مو میشود که در نهایت باعث نازک شدن و ریزش مو میگردد.
سنگینی موها و کشیدگی فولیکولها: وقتی چربی زیاد روی ساقه مو انباشته میشود، موها سنگینتر شده و بیشتر به سمت پایین کشیده میشوند. این کشش مداوم میتواند ریشه مو را تضعیف کرده و در برخی موارد ریزش مو را تسریع کند.
روش استفاده از نرمکننده برای موهای چرب :
موی چرب هم به رطوبت و استفاده از محصولات آبرسان نیاز دارد. در استفاده از نرمکننده نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- از یک نرمکننده ملایم و فاقد سیلیکون فقط در انتهای موهای خود استفاده کنید.
- اگر از یک ماسک موی مرطوبکننده استفاده میکنید، آن را به خوبی آبکشی کنید.
- از روشهای روغن درمانیای که باید شب تا صبح روی موها باقی بمانند، استفاده نکنید.
- اگر موهای شما چرب و نازک است، از محصولاتی که باعث درخشندگی مو میشوند، استفاده نکنید. این فرآوردهها ممکن است باعث سنگینشدن تارهای مو و چربتر شدن ظاهر آنها شوند.
چرا موهای بعضی افراد خیلی زود چرب میشود؟
چرب شدن سریع مو میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ادامه به مهمترین دلایل این امر اشاره خواهیم کرد.
ژنتیک: در بعضی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی، سرعت تولید چربی پوست سر بیشتر است.
شستن ناکافی موها: اگر موهای خود را به صورت صحیح و به میزان کافی نشویید، چربیهای موجود در پوست سر شما از بین نمیرود. این امر به چرب شدن سریعتر موها منجر خواهد شد.
ابتلا به برخی بیماریها: برخی از بیماریها مانند درماتیت سبورئیک میتوانند سرعت تولید چربی در پوست سر را افزایش دهند.
استفاده از محصولات مراقبت از موی نامناسب: بسیاری از فرآوردههای مورد استفاده برای ایجاد بافت و حفظ حالت موها، سنگین هستند و باعث چرب شدن موها میشوند. به همین دلیل هنگام انتخاب فرآورده مناسب برای موهای چرب باید دقت کنید چون استفاده از فرآورده نادرست میتواند ظاهر بسیار چربی به موها بدهد. از انتخاب پمادها، واکسها و ژلهای موی سنگین اجتناب کنید و از روغن مو استفاده نکنید. در عوض به دنبال موسها و اسپریهای موی سبکتر باشید.
درمانهای طبیعی برای موی چرب :
همانطور که گفته شد، پوست سر چرب باعث چرب شدن موها میشود، بنابراین با کنترل ترشح چربی میتوان چربی مو را هم کنترل کرد. موارد زیر جزو ترکیباتی هستند که برای کنترل چربی پوست سر میتوان از آنها بهره برد.
روغن درخت چای :
روغن درخت چای یکی از بهترین درمانهای طبیعی برای کنترل چربی پوست سر است. خواص ضد باکتری این ماده میتواند با جلوگیری از رشد قارچها و باکتریها به حفظ سلامت پوست سر کمک کند و شوره سر و میزان چربی آن را نیز کاهش دهد.
- ۲ تا ۳ قطره از روغن درخت چای را با یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل (تهیهشده به روش پرس سرد) مخلوط کنید.
- به مدت ۵ تا ۷ دقیقه پوست سرتان را با این ترکیب ماساژ دهید.
- ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بعد، موها را مطابق معمول با شامپو بشویید و آبکشی کنید.
سرکه سیب :
سرکه سیب اگر به درستی رقیق شده باشد، میتواند به تنظیم تعادل pH پوست سر، کاهش تولید چربی و کاهش عودکردن بیماریهای پوستی کمک کند. با این وجود، در صورت ابتلا به اگزما، این ماده ممکن است باعث تحریک بیشتر پوست شود.
- نصف پیمانه سرکه سیب طبیعی را با یک پیمانه آب رقیق کنید و در یک بطری اسپریدار بریزید.
- پس از شستن موها با شامپو، این محلول را روی پوست سر اسپری کنید و اجازه دهید دو تا سه دقیقه باقی بماند.
- پس از آن بهخوبی آبکشی کنید.
چای سبز :
عصاره چای سبز به دلیل داشتن خاصیت آنتیاکسیدانی، در مهار تولید چربی توسط غدد سباسه موثر است.
- ۱ تا ۲ عدد چای سبز کیسهای را در آب جوش قرار دهید تا به مدت ۵ دقیقه دم بکشد.
- پس از خنکشدن، مایع به دست آمده را بعد از شستوشو، به موهایتان بزنید.
زرده تخممرغ :
زرده تخم مرغ سرشار از گوگرد و مواد مغذی است و میتواند باعث تقویت تارهای مو، حفظ تعادل pH پوست سر و کاهش ترشح چربی شود.
- با استفاده از ۱ عدد زرده تخم مرغ و ۱ قاشق چایخوری روغن نارگیل و ۳ قطره روغن درخت چای، یک ماسک مو بسازید.
- ماسک مو را به صورت یکنواخت روی پوست سرتان پخش کنید.
- پس از ۲۰ تا ۲۵ دقیقه با آب سرد کاملا آبکشی کنید.
آلوئهورا :
آلوئهورا یک ماسک بسیار مناسب برای پوست سر و موها است چون میتواند چربی اضافی را برطرف کند، تجمع آلودگی و محصولات آرایش مو را از بین ببرد، پوست سر را تسکین بخشد و از تارهای مو محافظت کند. این گیاه، بسیار مغذی و دارای اثر قابض است و میتواند به کنترل ترشح چربی پوست سر کمک کند.
- ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری عصاره آلوئهورا را با یک فنجان آب مخلوط کنید.
- پس از شستن موها با شامپو، از این مخلوط روی موهایتان استفاده کنید.
- اجازه دهید برای ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بماند، سپس آبکشی کنید.
کلام پایانی :
موی چرب ناشی از تولید بیش از حد چربی توسط پوست سر است که در موارد زیادی در اثر دفعات ناکافی شستوشوی موها یا شامپوکردن بیشازحد ایجاد میشود. اما عوامل دیگری مانند عدم تعادل هورمونی و برخی بیماریها هم میتوانند باعث ایجاد موی چرب شوند. استفاده از شامپو و محصولات تکمیلی مناسب، مانند ماسک و اسپری موی طراحیشده برای نوع موی شما همه آن چیزی است که برای حل مشکل نیاز دارید.